 |
| Płoszczyna 83 (Płoszczynka) |
 |
| Płoszczyna 1 |
 |
| Płoszczyna 48 |
Wrzuciłam fotki kilku domów z Płoszczyny, wszystkie w zbliżonym
typie. Mieszkalno - gospodarcze, dwukondygnacyjne, nakryte dwuspadowym
dachem pierwotnie krytym łupkiem, papą, blachą lub dachówką. Kondygnacja parteru murowana, piętra -
ryglowa (nawet jeśli wtórnie obrzucona tynkiem jak w budynkach nr 48). Datowane na 2 poł. XVIII i 1 poł. XIX w.
 |
| Płoszczyna 44 |
Do XVIII w. Dolny Śląsk był krainą wielkich lasów, które dostarczały wystarczającej ilości budulca. Powstawały więc budynki drewniane w konstrukcji wieńcowej lub sumikowo - łątkowej, ze ścianami z belek, często tylko z grubsza ociosanych od wewnątrz. Konstrukcja ryglowa pojawiała się sporadycznie w XVI -XVII w. i był to szachulec - patyki i glina jako wypełnienie drewnianej konstrukcji. Generalnie do poł. XVIII w. budowano z miejscowych materiałów, głównie drewna, rzadziej z kamienia lub cegły. Mur pruski - konstrukcja ryglowa wypełniona cegłą - pojawiała się sporadycznie w XVIII w., powszechnie w XIX w., a to wskutek administracyjnych zarządzeń: ustaw fryderycjańskich oraz pruskich przepisów budowlanych zalecających oszczędność
drewna i zabraniających wznoszenia domów drewnianych z powodu zagrożenia
pożarowego.
 |
| Płoszczyna 10 |
 |
| Płoszczyna 14 |
Wprawdzie miejscowi nadal budowali tradycyjnie, dla niepoznaki
zrębowe domy obijając kołkami i obrzucając gliną dla imitacji ścian
murowanych.
W XVIII w. w naszym rejonie (piszę o gminie Jeżów
Sudecki) powszechnie występowały jeszcze budynki drewniane, w rękach
uboższej ludności autochtonicznej. Często były to domy przysłupowe,
czasem piętrowe. Uboższa ludność wznosiła również niskie chałupy
szkieletowe z polami wypełnionymi gliną, z częścią mieszkalną w
konstrukcji wieńcowej Coraz częściej pojawiały się piętrowe domy z
murowaną dolną kondygnacją i ryglowym piętrem, w zamożniejszych domach
wypełnionym cegłą. Były też budynki z kamienia, z kamienia i cegły oraz
wszelkiego typu konstrukcje mieszane.
 |
| Płoszczyna 26 |
 |
| Płoszczyna 53 |
W pierwszych dziesięcioleciach XIX w., po uwłaszczeniu chłopów nastąpił rozwój budownictwa ceglanego. Niemniej jeszcze w 1845 r. (J. G. Knie) nadal było sporo domów drewnianych, krytych gontem. Części gospodarcze wznoszono najczęściej z cegły lub kamienia, drewniana część mieszkalna, wieńcowa lub przysłupowa bywała obmurowywana cegłami i tynkowana. Ten sposób przekształcania budynków trwał do końca XIX w. O istnieniu budynku drewnianego, przysłupowego lub ryglowego ryglowego w obrębie budynku murowanego świadczą niewielkie okna parteru umieszczone w bardzo głębokich węgarach.
 |
| Płoszczyna 19 |
 |
| Płoszczyna 33 |
O rozwoju budownictwa murowanego decydował napływ kapitału na wieś oraz przekonanie, że budynki drewniane świadczą o zacofaniu i niedostatku. Proces przyczynił się do rozwoju przemysłu materiałów budowlanych, zarzucanie ciesiołki na rzecz prostych stalowych połączeń, stosowanie desek tartacznych. Budowano domy coraz większe, wprowadzano oszczędne konstrukcje dachowe, domy kryto łupkiem, lekkim eternitem papą czy blachą, powszechnie stosowano cement.
W początku XX w. pojawiło się zainteresowanie budownictwem regionalnym i tendencje do zachowania budownictwa regionalnego.
W 1930 r. na naszym terenie występują następujące typy budynków:
- drewniane, wieńcowe, często w połączeniu z konstrukcją przysłupową (pokażę takie domy z Jeżowa w następnych tekstach)
- przysłupowe z konstrukcją wieńcową w parterze i ryglową na na piętrze
- szkieletowych najczęściej w budynkach piętrowych z murowanym parterem
- murowanych z kamienia lub cegły głównie w budynkach nowo budowanych.
Czy któryś z prezentowanych domów był drewniany - większość. Nr 44 i 48, z przysłupową częścią mieszkalną, w końcu XIX w. obudowaną cegłą i tynkowaną - na pewno. Też nr 1 i 83 oraz 10 i 14. Może również nr 26 i 53, o czym świadczy inny kształt okien części mieszkalnej, ich głębokie osadzenie oraz brak opasek. Natomiast nr 19 i 33 to domy murowane w całości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz